چرا تنها دو حزب

سيستم سياسي ايالات متحده از تعداد زيادي حزب و گروه سياسي تشكيل شده است اين گمان اشتباه كه ميان ما ايرانيان به شدت رايج است كه فقط دو نفر درانتخابات رياست جمهوري اين كشور شركت مي‌كنند ناشي از عدم آشنايي با نظام سياسي اين كشور است.

در انتخابات گذشته رياست جمهوري درآمريكا، سال 2004، قريب به بيست نامزد شركت داشتند و طيفي را تشكيل دادند كه از يك كمونيست دوآتشه تا يك بازيگر فيلم‌هاي بزرگ‌سالان را در خود جاي مي‌داد. اما بي‌ترديد دو ژنرال انتخابات تنها نمايندگان دو حزب اصلي ايالات متحده، پرزيدنت بوش و سناتور كري بودند. اين‌كه ديگر نمايندگان با اقبال راي دهندگان مواجه نشدند مسئله ديگري است.

در همه دموكراسي‌هاي جهان احزاب متعددي وجود دارند كه نمايندگان سلايق مختلف سياسي‌اند. اما سوال اينجا است كه چرا فقط دو حزب اصلي در اين دموكراسي وجود دارد. پاسخ روشن است، دموكراسي در ايالات متحده دوران بلوغ خود را مي‌گذارند و به تصديق بسياري ار كارشناسان بالغ‌ترين دموكراسي جهان دراين كشور سيصد ميليون نفري حاكم است.

كارل پوپر، فليسوف سياسي برجسته، در مقاله "درباره نظريه‌ي دموكراسي" دلايل متعددي را بر مي‌شمارد كه بهترين شكل دموكراسي در دموكراسي دو حزبي نمودار مي‌شود، مهمترين آنها عبارت است از: پررنگ شدن شكست در يك حزب كه معمولا به تغييرات ريشه‌اي در آن حزب مي‌انجامد، تشكيل روان‌تر و سريع‌تر دولت و نيز برخورداري از يك حزب مخالف( به قول ما اپوزسيون) قوي و يك‌دست كه به بهترين نحوعملكرد دولت را نقد مي‌كند. نمونه اين مدل دموكراسي تنها در دو كشور جهان، بريتانيا و ايالات متحده آمريكا، ديده مي‌شود. او معتقد است احزاب بهينه ترين كاركرد خود را در سيستم دو حزبي دارند چرا كه دو كاركرد تشكيل دولت و يا نقد و زير ذره‌بين گذاشتن عملكرد دولت هر دو در اين سيستم به بهترين نحو انجام مي‌شود.

اين تصور كه دو حزب دموكرات و جمهوري‌خواه دست‌پرورده رسانه‌ها و سرمايه‌داران است ناشي از تفكر دايي‌جان ناپلئوني و عدم مطالعه دقيق است كه به نظر مي‌آيد از مهمترين موانع رشد سياسي در كشورهايي نظير ايران نيز هست كه فرصتي ديگر و شايد رسانه‌اي دگر را مي‌طلبد.

از آنجا كه بنا دارم پست‌ها را به موجزترين فرم ممكن بنويسم ،اميدوارم حق مطلب براي ترغيب علاقه‌مندان به مطالعه بيشتر در اين باره ادا شده باشد.

عكس از AP